Vàng da - Dấu hiệu của xơ gan?
Chào bác sĩ! Tôi năm nay 48 tuổi, thời gian gần đây tôi có dấu hiệu vàng da, vàng mắt, người luôn cảm thấy mệt mỏi không muốn làm gì. Cho tôi hỏi có phải tôi bị xơ gan không? Các dấu hiệu của xơ gan là gì vậy? Tôi xin cảm ơn! Nguyễn Văn Sơn (Hà Tĩnh)
Cảm ơn anh đã gửi câu hỏi về chuyên mục sức khỏe, chúng tôi xin giải đáp như sau:
Vàng da hay còn gọi là hoàng đản, đây là biểu hiện của tình trạng tăng chất Bilirubin (sắc tố mật) trong máu. Bilirubin là sắc tố mật chính được hình thành từ sự phá hủy của các tế bào hồng cầu được vận chuyển tới gan. Ở đây, bilirubin sẽ được chuyển hóa, biến đổi rồi được bài tiết qua đường mật theo đường nước tiểu ra ngoài.
Nguyên nhân của hiện tượng vàng da có thể do bilirubin được sản xuất quá nhiều do giảm thu nạp bilirubin hoặc giảm bài tiết của túi mật hoặc do tắc nghẽn đường mật. Để việc điều trị được hiệu quả chúng ta cần phải tìm ra nguyên nhân gây vàng da. Vàng da cũng là dấu hiệu của các bệnh lý về gan mật trong đó có xơ gan. Cùng tìm hiểu các biểu hiện của bệnh xơ gan:
Triệu chứng của bệnh xơ gan
Giai đoạn sớm
Ở giai đoạn này các triệu chứng còn rất nghèo nàn, người bệnh chỉ có cảm giác đau tức ở hạ sườn phải, bụng trướng nhẹ bên cạnh đó xuất hiện sự giãn các vi mạch ở cổ, mặt... Một số trường hợp không có các triệu chứng lâm sàng, người bệnh vẫn lao động và học tập bình thường. Do các biểu hiện không rõ nên người bệnh chủ quan không đi khám và không có một chế độ ăn uống hợp lý.
Nhiều người ở giai đoạn này vẫn sử dụng rượu bia, thuốc lá và các chất gây hại cho gan khiến gan tổn thương nặng hơn và càng làm bệnh có cơ hội bùng phát mạnh ở các giai đoạn tiếp theo.
Giai đoạn muộn (xơ gan cổ trướng)
Các triệu chứng biểu hiện một cách rõ rệt, khi đó người bệnh mới đi khám thì bệnh đã trở nặng. Các biểu hiện rõ ràng nhất là tình trạng suy gan, tăng áp lực tĩnh mạch. Gan xơ hóa là suy giảm chức năng gan dẫn đến tình trạng người luôn mệt mỏi, gầy sút, tình trạng rối loạn tiêu hóa nặng hơn, ăn uống không tiêu, sợ mỡ, rối loạn đại tiện. Người bệnh dễ chảy máu dưới da và niêm mạc, chảy máu cam, chảy máu chân răng. Vàng da, vàng mắt kèm theo ngứa nhất là trường hợp xơ gan do ứ mật.
Phù là một triệu chứng nổi bật của xơ gan, lúc đầu phù hai chi dưới sau gan suy yếu nhiều có thể bị phù toàn thân. Ngoài ra, xơ gan gây ảnh hưởng tới nội tiết khiến nam giới giảm ham muốn tình dục, teo tinh hoàn, vú to ra. Nữ giới rối loạn kinh nguyệt hoặc mất kinh.
Tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa thường biểu hiện bằng hiện tượng tuần hoàn bàng hệ. Lúc đầu, các tĩnh mạch nổi lờ mờ ở vùng mũi ức và hạ sườn phải, sau đó phát triển rõ dần, có khi nhìn thấy từng búi tĩnh mạch nổi lên. Tăng áp lực tĩnh mạch cửa làm cho bệnh nhân bị cổ trướng, bụng trương phình. Chọc hút dịch cổ trướng thường có màu vàng, nếu có màu hồng thì có thể xơ gan đã bị ung thư hóa.
Khi bệnh tiến triển sang giai đoạn muộn thì gan không còn khả năng hồi phục nữa, bệnh thường rất ít đáp ứng điều trị. Theo thống kê có đến 60% tử vong trong năm đầu tiên, trên 80% tử vong trong vòng 2 năm và chỉ 6% sống quá 3 năm. Bệnh nhân tử vong vì những biến chứng như: nhiễm khuẩn, chảy máu tiêu hóa và hôn mê gan.
Làm gì khi bị vàng da?
Khi có dấu hiệu vàng da tốt nhất nên đến các trung tâm y tế tin cậy để khám bệnh. Khi khám bệnh, ngoài khám lâm sàng còn được tiến hành các loại xét nghiệm và các kĩ thuật lâm sàng khác ví dụ như siêu âm, chụp CT, MRI, chụp đường mật ngược dòng… mới có thể xác định được nguyên nhân để có chỉ định điều trị kịp thời. Tùy theo nguyên nhân sẽ có chỉ định điều trị khác nhau. Khi được điều trị đúng và kịp thời bệnh sẽ giảm và vàng da cũng thuyên giảm theo.
Tùy vào nguyên nhân gây vàng da mà việc điều trị khác nhau, có thể điều trị nội khoa nhưng một số trường hợp phải can thiệp bằng ngoại khoa (phẫu thuật) mới có thể giải quyết được căn nguyên gây vàng da.
Khi bị tổn thương gan cần lưu ý không nên sử dụng thuốc nào không rõ nguồn gốc gây ảnh hưởng tế bào gan và làm bệnh càng trở nên trầm trọng hơn.
Để phòng hiện tượng vàng da do bệnh gan mật gây nên mọi người nên tiêm phòng vacxin viêm gan, ăn uống cần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Bên cạnh đó không nên sử dụng các loại rượu bia kém chất lượng. Nếu mắc các bệnh về gan mật cần được điều trị dứt điểm và tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ. Đề phòng muỗi đốt để tránh mắc sốt rét, một trong những nguyên nhân dẫn tới xơ gan. Tẩy giun định kỳ để tiêu diệt giun và trứng giun nhất là giun đũa để tránh hậu quả sỏi mật do giun chui ống mật.
Mọi người cần bảo vệ gan, tăng cường chức năng gan để gan hoạt động tốt hơn bằng cách sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc thảo dược. TPCN Giải độc gan Tuệ Linh là sự kết hợp giữa hai thảo dược quý cà gai leo và mật nhân. Được kiểm chứng lâm sàng tại khoa gan mật của nhiều bệnh viện uy tín cho kết quả sản phẩm có công dụng mạnh trong việc hỗ trợ điều trị viêm gan virus, hạ men gan, làm giảm sự tiến triển của xơ gan đồng thời giúp giải độc, bảo vệ và tăng cường chức năng gan.
9 năm có mặt trên thị trường, Giải độc gan Tuệ Linh nhận được sự tin tưởng từ khách hàng. Để nâng cao chất lượng hơn nữa, Giải độc gan Tuệ Linh đầu tư vùng trồng cà gai leo sạch tại Nghĩa Hành - Quảng Ngãi, nơi có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp cho cây cà gai leo sinh trưởng.
Vàng da là một trong những dấu hiệu của xơ gan, nhưng để chắc chắn mình mắc bệnh gì anh nên đến trung tâm y tế tin cậy để thăm khám và được hướng dẫn cụ thể.
Chúc anh luôn khỏe mạnh!
Tham khảo: Các dấu hiệu xơ gan cổ trướng